Skok śruby napędowej w silnikach do łodzi motorowych – co to jest i jak go najlepiej dobrać?

Co to jest skok śruby napędowej?

Skok śruby napędowej to teoretyczna odległość, jaką śruba przesuwa się do przodu w wodzie podczas jednego pełnego obrotu wałka napędowego, mierzona w calach. Na przykład śruba o skoku 19 cali teoretycznie przesuwa się o 19 cali do przodu przy każdym obrocie, o ile nie występuje poślizg.

Co to jest poślizg śruby napędowej?

Poślizg śruby napędowej to różnica między teoretycznym dystansem, jaki śruba powinna pokonać w jednym obrocie (zgodnie z jej skokiem), a rzeczywistą odległością, jaką łódź faktycznie przemieszcza się w wodzie. Poślizg wyrażany jest w procentach i jest zjawiskiem naturalnym, wynikającym z oporu wody i innych czynników. Parametr ten jest wyznaczany empirycznie, na bazie pomiarów rzeczywistej prędkości konkretnej łodzi, a jego znajomość ma istotny wpływ na dobór optymalnego skoku śruby.

Wybór optymalnego skoku śruby napędowej do silnika zaburtowego

Wybór odpowiedniego skoku śruby napędowej jest kluczowy dla optymalizacji osiągów łodzi, zużycia paliwa i trwałości silnika. Właściwy skok to równowaga między prędkością łodzi a mocą i obrotami silnika (tzw. RPM – obroty na minutę).

Najważniejsze czynniki do rozważenia przy doborze śruby:

1. Zalecany zakres obrotów silnika
• Każdy silnik zaburtowy ma optymalny zakres obrotów , podany w instrukcji obsługi lub na tabliczce znamionowej.
• Prawidłowo dobrany skok pozwala osiągnąć ten zakres przy maksymalnym otwarciu przepustnicy.
• Zbyt duży skok obniża obroty poniżej optymalnego zakresu obrotów, co zmniejsza przyspieszenie i efektywność silnika.
• Zbyt mały skok zwiększa obroty powyżej optymalnego zakresu obrotów, co może prowadzić do przeciążenia silniki, a nawet jego uszkodzenia.
2. Zastosowanie/sposób użytkowania łodzi i oczekiwane parametry pływania:
• Prędkość: Większy skok śruby zapewnia większą prędkość, ale wolniejsze przyspieszenie. Najlepszy jest dla lekkich łodzi i szybkiej jazdy.
• Moc i uciąg: Mniejszy skok śruby poprawia przyspieszenie i siłę uciągu, i jest idealny do ciężkich zestawów, trollingu czy pływania po wzburzonych wodach.
3. Ocena Aktualnych Osiągów
• Jeśli silnik ma problem z osiągnięciem maksymalnych obrotów, warto zmniejszyć skok, aby „odciążyć” silnik
• Jeśli silnik osiąga zbyt wysokie obroty (czyli „przekręca się” albo następuje odcinanie silnika) warto zwiększyć skok, aby „dociążyć” silnik.

Ogólne zasady

1. Jeżeli znamy skok i średnicę śruby, która jest zainstalowana w naszym zestawie, to należy na spokojnej wodzi wykonać pływanie testowe, celem zmierzenia podstawowych parametrów (prędkość i obroty przy pełnym otwarciu przepustnicy) w łodzi dociążonej tak, jak będzie zwykle eksploatowana. Parametry można odczytać z przyrządów pokładowych, a w przypadku braku prędkościomierza, posługując się GPSem, nawet dostępnym w smartphonie. Gdy brak jest obrotomierza można posłużyć się metodą „na ucho”, oceniając obroty w czasie pływania względem obrotów maksymalnych osiągniętych bez wrzuconego biegu.
2. Przeliczyć uzyskane parametry (prędkość i obroty względem skoku śruby, uwzględniając poślizg i przełożenie na skrzyni biegów), względnie wysłać w/w informacje do dostawcy śruby celem ich przeliczenia, aby sprawdzić czy parametry są spójne ze sobą oraz czy osiągane obroty są w zakresie optymalnego zakresu obrotów silnika.
3. Podjąć ewentualną decyzję o zmianie skoku śruby:
• Na większy skok, jeżeli silnik ma zapas mocy (czyli się przekręca),
• Na mniejszy skok, jeżeli silnik nie osiąga maksymalnych obrotów.
4. Przetestować nową śrubę, czy zostały osiągnięte oczekiwane rezultaty.

Wybór odpowiedniego skoku śruby napędowej poprawia efektywność paliwową, chroni silnik i zapewnia najlepsze osiągi zgodnie z Twoimi potrzebami.

Jak skok wpływa na osiągi łodzi?

• Większy skok:
• Pozwala na większą prędkość maksymalną.
• Zmniejsza przyspieszenie.
• Może powodować spadek obrotów silnika i nadmierne obciążenie.
• Mniejszy skok:
• Poprawia przyspieszenie i siłę uciągu.
• Poprawia manewrowość, w tym na wstecznym biegu
• Jest idealny do ciężkich łodzi lub holowaniu obiektów
• Może powodować nadmierne obroty silnika, co zmniejsza efektywność i zwiększa zużycie paliwa.